ตำลึง
พืชผักไม้เลื้อยที่สามารถนำมาทำประโยชน์ได้มากกว่าการทำอาหาร
ตำลึง ผักพื้นบ้าน
มากคุณค่าทางโภชนา พร้อมปรุงอาหารได้หลายเมนู
หาซื้อง่าย เก็บได้ตามรั้ว เกิดขึ้นตลอดทั้งปี ทานได้ทั้งใบและผลอ่อน อยู่รอบตัว เก็บทานได้ง่ายรสชาติอร่อย หาทานได้ง่ายคุณค่าสารอาหารที่ไม่ธรรมดา
ลักษณะของตำลึง
ตำลึง Ivy gourd เป็นพืชจัดอยู่ในวงศ์แตง ซึ่งเป็นพืชพันธุ์ไม้เลื้อย
โดยเป็นลักษณะที่เลื้อยยึดติดตามสิ่งที่อยู่ใกล้ ใบเป็นแบบรูปหัวใจ
และมีดอกเดี่ยวและดอกคู่ กลีบดอกมีสีขาว คล้ายกับลักษณะของระฆัง ทั้งนี้ใบเป็นใบเดี่ยว
เป็นแบบ 3 แฉก หรือ 5 แฉก กว้างประมาณ 4-8 ซม.
สำหรับผลของลูกที่เป็นแบบวงรีทรงยาวสีเขียวอ่อน หากผลแก่จัดจะเป็นสีแดง
เป็นที่ชื่นชอบของนก แต่ถ้าเป็นผลอ่อนจะนิยมนำมาแกงส้มหรือนำมาดองไว้ทาน ขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละคน
ตำลึงเป็นพืชที่มีอยู่ทั่วทุกภาค
บางบ้านไม่จำเป็นต้องซื้อทานเพราะเกิดขึ้นตามธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นรั้ว ตามทุ่ง ข้างทาง
ใครที่อยู่ตามต่างจังหวัดถือว่าโชคดีอย่างมาก
ตามภาษาการเรียกแต่ละท้องถิ่นจะเรียกไม่เหมือนกันคือภาคเหนือ ผักแคบ
ภาคอีสาน เรียก ผักตำนิน แม่ฮ่องสอนเรียกว่า แคเดาะ สำหรับสรรพคุณเป็นที่ทราบกันดีว่าเจ้าผักใบเขียวนี้มีประโยชน์และให้พลังงานที่ไม่สูง
แต่คุณค่าทางอาหารไม่ธรรมดา
ประโยชน์ของต้นตำลึงแต่ละส่วน
สำหรับประโยชน์ของตำลึงที่สามารถใช้ได้ทุกส่วนทั้งใบ
ราก เถา โดยทั้งสามส่วนนี้จะมีประโยชน์คุณค่าที่ต่างกัน ซึ่งจะมีทั้ง โปรตีน , ใยอาหาร , เบตาแคโรทีน ,
วิตามินเอ , วิตามินบี 2 , วิตามินบี 3 , วิตามินซี , ธาตุเหล็ก , ฟอสฟอรัส ,
ธาตุเหล็ก , แคลเซียม ถือว่าเป็นพืชผักที่มีมีประโยชน์ที่ครบและสามารถเลือกซื้อหาทานได้ง่าย และทานได้ตลอดทั้งปีแล้วในตอนนี้
เพราะมีการเพาะปลูกเป็นพืชเศรษฐกิจอีกด้วยเช่นกัน
ทั้งนี้สรรพคุณที่ใครหลายคนอาจจะคาดไม่ถึงคือ
1.
การเลือกทานใบตำลึงจะช่วยในเรื่องการป้องกันโรคโลหิตจาง บำรุงเลือด เพิ่มการไหลเวียนของเลือด
สำหรับสตรีมีครรภ์จะช่วยให้มีน้ำนมเพิ่มมากขึ้น และช่วยให้ดับร้อนพิษไข้ได้ดี
และช่วยให้คนที่มีอาการตาแดงก็ลดความเจ็บบรรเทาอาการได้มาก แต่ถ้าเลือกทานใบแบบสด
ๆ จะลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อได้ รวมถึงการป้องกันอาการท้องผูกได้
2.
การใช้ราก จะช่วยแก้อาการตาฝ้าฟาง
พร้อมช่วยดับพิษต่าง ๆ
หากนำมาตำคู่กับใบสดและนำมาพอกไว้ที่แผลจะช่วยให้สมานแผลได้ดี
หากมีอาการอาเจียนหรือคลื่นไส้ช่วยได้เช่นกัน
3.
เถา จะช่วยเรื่องอาการวิงเวียนศีรษะ
สามารถนำมาชงเป็นน้ำชาดื่มแทนน้ำได้ และช่วยเรื่องอาการตาแดง ตาฟาง ตาแฉะ นำมาต้มเพื่อใช้หยอดตาได้ แต่ถ้ามีอาการอักเสบ
ให้ใช้น้ำจากเถามาทาบริเวณที่เป็นแผลจะช่วยบรรเทาอาการได้มาก
ประโยชน์นอกจากการทำอาหาร
สำหรับประโยชน์ของตำลึงที่ประโยชน์มากกว่าการนำมาปรุงเป็นเมนูแสนอร่อย
ยังให้ประโยชน์สารพัด พร้อมช่วยทำทรีตเม้นต์ เพื่อช่วยให้บำรุงผิวหน้ามีความเต่งตึง
จากการใช้ยอดครึ่งถ้วยผสมกับน้ำผึ้งแท้แล้วบดให้ละเอียดเพื่อนำมาพอกหน้า
โดยหมัดทิ้งไว้ประมาณ 20 นาที จึงล้างออกจะสัมผัสความนุ่มและเต่งตึงตั้งแต่แรกใช้
สำหรับวิธีนี้ไม่ควรใช้ทุกวันให้เลือกพอกหน้าสัปดาห์ละครั้ง
หรือจะเป็นเดือนละสองครั้งได้
อีกหนึ่งวิธีที่หลายคนคาดไม่ถึงคือการทำเป็นยารักษาตาไก่
การใช้ตำลึงเพื่อรักษาไก่ที่มีอาการถูกยุงกัดจนเป็นพยาธิ เริ่มมีหนองไหล
และแข็งภายใน
โดยให้พลิกเอาหนองขาวแข็งออกจากตาไก่ก่อนซึ่งเป็นการรักษาที่นักเลี้ยงไก่ส่วนมากจะนำมาใช้และเป็นภูมิปัญหาที่มีมาตั้งแต่โบราณ
หลังจากที่เอาหนองออกแล้วให้ใช้เถานำมามัดรวมกันมีขนาดเท่านิ้วก้อยแล้วใช้ปากเป่าให้เกิดฟอง
จึงนำมาหยอดตาไก่ทุกวันจนกว่าจะหายดี
ซึ่งเป็นวิธีธรรมชาติที่ไม่ต้องลงสิ้นเปลือง
หากใครที่เลี้ยงไก่เจอปัญหานี้อยู่ แนะนำว่าให้เลือกนำมาใช้ได้บ่อยและเห็นผลได้จริงทุกครั้ง
สำหรับการเลือกใช้ตำลึงเป็นยารักษาโรคผิวหนัง
ควรนำมาทดสอบก่อน
หากพบว่านำน้ำมาทาบริเวณที่เป็นแล้วพบว่าเย็นแสดงว่ารักษาโรคได้ถูก
แต่ถ้าทาแล้วรู้สึกเฉย ๆ
แสดงว่าไม่ถูกกับโรคให้เลือกใช้วิธีอื่นรักษาแทนเช่นอาการแพ้แมลงสัตว์กัดต่อยต่าง
ๆ เมื่อคั้นน้ำมาทาแล้วไม่พบอาการดังกล่าวจะถือว่ารักษาได้ถูกประเภท
เพราะบางคนอาจจะไม่ถูก แม้ว่าคนทั่วไปอาจจะถูกกับการรักษาวิธีนี้ก็ตาม
ตำลึง
จึงเป็นพืชที่มีประโยชน์ สรรพคุณมากมาย ทั้งเรื่องการนำมาปรุงเป็นอาหารหลากเมนู
ทั้งต้ม ผัด แกง ทอด หรือทานคู่กับน้ำพริก ก็อร่อยครบทุกเมนู รวมถึงสรรพคุณทางการรักษาโรคที่ไม่น่าเชื่อว่าจะเป็นพืชที่เราเห็นกันอยู่ทุกวันจะสามารถทำประโยชน์ได้มากมายขนาดนี้
เรียกได้ว่าคุ้มค่าอย่างมาก จากพืชไม้เลื้อยที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ
สามารถเก็บทานได้ตลอดทั้งปี หากครอบครัวไหนที่มีขึ้นตามรั้วก็จะมั่นใจในเรื่องความปลอดภัยมากกว่าการซื้อจากตลาดมาทานแน่นอน
มือหน้าคงต้องมีเมนูแสนอร่อยจากผักนี้แน่นอน
